İşverenin gözetim yükümlülüğü altında olan işçinin bedensel ya da ruhsal olarak zarara uğraması iş kazası olarak adlandırılmaktadır. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13. Maddesinde iş kazası düzenlenmiştir, Söz konusu kanuna göre iş kazası; çalışanın iş yerinde bulunduğu sırada, işveren tarafından verilen işin yürütülmesi esnasında, işverene bağlı olarak çalışan işçinin, görevli olarak işyeri dışına gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmadığı zamanlarda, emziren kadın çalışanın, süt izni saati içerisinde, çalışanın işverence sağlanan taşıt ile işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında hemen ya da sonradan zarara uğratan olaylar olarak tanımlanmıştır. İş kazası tazminatı ise, iş kazası sonucu bedenen ya da ruhen zarara uğrayan kişiye ödenen tazminat türü olmaktadır. Bu makalemizde iş kazası tazminatı, ölümlü iş kazası tazminatı, yaralanmalı iş kazası tazminatı konularında bilgiler vereceğiz.
İş kazası tazminatı almak için bu kazanın işyerinde gerçekleşmiş olması yeterli bir sebeptir. Bu noktada işverenen gerekli güvenlik önlemlerini almamış olması gerekmez. İşyerinde 3. kişilerin eylemlerinden ya da doğa olaylarından kaynaklanan kazalar da iş kazası kapsamında değerlendirilmektedir. Örneğin iş yerinde yıldırım çarpması sonucu hayatını yitiren işçi için iş kazası tazminatı alınabilir. Burada iş kazalarında, meydana gelen kaza, görülen iş ve uğranılan zararla uygun nedensellik bağı içerisinde olmalıdır.
İş Kanunu, iş kazası tanımı yapmamaktadır. Bunun yerine işverenin, çalışan açısından gerekli sağlık ve güvenlik önlemlerini alma yükümlülüğü düzenlenmiştir. Bu nedenle beden bütünlüğünün ihlali işverenin yükümlülüğünün ihlali olarak kabul edilir.
İş Kazası Tazminatı Nasıl Alınır?
İş kazası sonucu çalışanın uğradığı bedensel ve ruhsal zararın bir nebze de olsa karşılanması adına iş kazası tazminatı alınabilir. Burada iş kazası tazminatı talep edecek kişiler açısından maddi tazminat veya manevi tazminat talep edebilmek mümkündür. İş kazası sonucu somut zararlar gören kişi maddi tazminat talep edebilir. Diğer yandan iş kazası sonucunda manevi tazminat talep etmek de mümkündür. İş kazası tazminatı nasıl alınır diye merak edenler açısından kimlerin iş kazası tazminatı alabileceği ve iş kazası tazminatı alma noktasında hangi tazminat türlerini talep edebileceklerini ayrıntılı olarak açıklayalım.
İş Kazası Nedeniyle Maddi Tazminat
İş kazası nedeniyle maddi tazminat talep edecek kiiler açısından iş kazasının somut zararlar ortaya çıkarmış olması gerekir.İş kazası sonrası maddi tazminat talep edilebilmesinin dayanağı, tedavi giderleri, kazanç kayıpları, çalışma gücünden yoksun kalma, çalışma gücünün azalması.. gibi maddi kayba neden olan unsurların tazmini talep edilebilir.
Çalışanın uğradığı fiziksel zararların tazmini açısından sosyal sigorta tarafından bu zararın karşılanmayan kısmı için işveren yükümlülüğü ortaya çıkar ve işveren tarafından bu tazminat ödenir. Sosyal sigortalar kurumu tarafından zarar tazmin edilemiyorsa bu noktada tazminat ödemenin tamamı, işveren tarafından karşılanır.
İş Kazası Nedeniyle Manevi Tazminat
İş kazası sonucunda tazminat talep edecek bireyler, manevi tazminat da talep edebilmektedirler. Burada cismani zarara uğrayan çalışan ve ölümü durumunda çalışanın yakınları, manevi tazminat koşullarının oluşması durumunda bu tazminati talep edebilirler. İş kazası sonucu oluşan bu zarar beden ve ruh bütünlüğünün ihlal edilmesinden ya da çalışanın ölümü halinde iş kazasına uğrayan yakınlarının duyduğu üzüntü ve kederden kaynaklanmaktadır. İş kazası nedeniyle manevi tazminat, bu acı ve kederin giderilmesi adına ödenen iş kazası tazminatı türlerinden birisidir. Burada amaç işçinin ya da ailesinin yaşadığı acı kader, korku öfke, panik, küçük düşme, aşağılanma… gibi duygusal sarsıntıların bir nebze olsun giderilmesidir. Sadece ölüm halinde iş kazası tazminatı için manevi tazminat ödenmez. Bunun yanı sıra, ağır bedensel zararlar sonucunda bu zararı gören kişilerin yakınları yine manevi anlamda duygusal sarsıntı geçirebilir ve bu durumun tazmin edilmesi amacıyla iş kazası sonucu manevi tazminat talep edebilirler.
İş Kazası Nedeniyle Tazminatlarda Zamanaşımı Süresi
İş kazası tazminatı ile ilgili olarak merak edilen hususlar, bu tazminat talebinin ne kadar süre içerisinde istenebileceği ve iş kazası nedeniyle tazminatlarda zamanaşımı konularıdır. İş kazası manevi tazminatı zaman aşımı süresi 10 yıldır. Burada iş kazası tazminatı talep edecek olan kişilerin olayın gerçekleşmesinden itibaren 10 yıl içerisinde tazminat talep etmeleri gerekir.
Ölümlü İş Kazalarında Tazminat Hakkı
İşveren, işyerinde çalışan kişilerin sağlığı ve güvenliğinden sorumludur ve bu güvenliğin sağlanması adına her türlü önlemi almakla yükümlüdür. Bir iş yerinde gerçekleşen iş kazası sonucu çalışanın vefat etmesi durumunda işveren yükümlülüğünün ihlali söz konudur ve çalışanın desteğinden mahrum kalan, çalışanın baktığı kişiler (ailesi, eşi, çocukları..) bu nedenle tazminat talep edebilirler. İş kazası sonucu işçinin ölümü ile birlikte, bu işçinin baktığı kişilerin destekten yoksun kalması durumu söz konusudur ve ölümlü iş kazalarında tazminat hakkı alma hakkı ortaya çıkmaktadır. İşçinin maddi desteğinden yararlanan kişiler, bu destekten yoksun kaldıkları için, ölümlü iş kazalarında destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler.
Ölümlü İş Kazalarında Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Ölümlü iş kazalarında destekten yoksun kalma tazminatı, ölen işçinin, çalıştığı sürede bakmakta olduğu kişilerin, ölüm nedeniyle bu maddi yardımdan yoksun kalması sonucu talep edilebilecek tazminat türüdür. Destekten yoksun kalma taminatı yalnızca öelen işçinin ailesi tarafından alınmaz. Burada hali hazırda işçinin çalışırkken destek olduğu kişilerle birlikte ilerde bu destekten yararlanması söz konusu olan kişiler de destekten yoksun kalma tazminatı alabilirler. Örneğin nişanlı olunması durumunda, işçinin ölmediği varsayılırsa bu desteği alacak olan nişanlısı, ölümlü iş kazası sonucu destekten yoksun kalma tazminatı alabilir. Destekten yoksun kalma tazminatı sadece yasal mirasçılar tarafından değil, ölen işçinin çalıştığı dönemde desteğini alan kişiler tarafından da talep edilebilmektedir.
İş Kazası Tazminatı Avukat Arama
İş kazası tazminatı talep edecek olan kişilerin herhangi bir hak kaybı yaşamamaları adına hukuki süreci doğru yürütmeleri önerilmektedir. Bu noktada iş kazası tazminat hakkı konusunda sıklıkla yaşanılan hak kayıplarının önüne geçilmesi adına, iş hukuku, iş kazası, meslek hastalığı konularında uzman bir avukat ile dava sürecinin yürütülmesi mutlak fayda sağlamaktadır. İş kazası tazminatı avukatı müvekkillerinin bu hususta yasal haklarının korunmasının yanı sıra dava sürecinin de sağlıklı bir şekilde yürütülmesine imkan sağlamaktadırlar.